Ograniczenie władzy rodzicielskiej budzi silne emocje wśród rodziców. Zazwyczaj, kiedy widzą złożony przez drugiego rodzica wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej, odczuwają lęk przed odebraniem im „ich dziecka”. Bywa również i tak, że sąd z urzędu wszczyna postępowanie o ingerencję we władzę rodzicielską rodziców.
Czy ograniczenie władzy rodzicielskiej to zagrożenie dla dziecka, czy szansa na zmianę po stronie rodziców?
Nie ma wątpliwości, że ograniczenie władzy rodzicielskiej stanowi daleko idącą ingerencję w życie rodzinne jakim jest władza rodzicielska.
Możemy wyróżnić dwa przypadki, w których to sąd decyduje się na jej ograniczenie:
- gdy rodzice żyją w rozłączeniu i nie ma między nimi porozumienia w zakresie istotnych decyzji dziecka;
- gdy działania bądź zaniechania rodziców istotnie zagrażają dobru dziecka.
Pierwszy przypadek, został wyrażony w art. 107 k.r.i.o, i ma zastosowanie do sytuacji, gdy rodzice dziecka żyją w rozłączeniu np. z powodu rozstania czy rozwodu i nie ma między nimi porozumienia w zakresie istotnych decyzji dotyczących dziecka np. leczenia, szkoły. Wtedy Sąd może powierzyć władzę rodzicielską temu z rodziców, z którym dziecko przebywa oraz ograniczyć władzę rodzicielską drugiemu z rodziców do określonych uprawnień takich jak wybór ścieżki kształcenia, decyzja o sposobie leczenia dziecka czy o dłuższym wyjeździe zagranicznym. Co istotne, Sąd ma możliwość pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, w sytuacji, dojdzie do przekonania, że mimo życia w rozłączeniu są oni w stanie podejmować wspólne decyzje, zgodne z najlepszym interesem dziecka.
Druga możliwość ingerowania we władzę rodzicielską zawarta jest w art. 109 k.r.i.o kiedy to zagrożone jest dobro dziecka. W takim wypadku sąd może np. zobowiązać rodziców do określonego zachowania, poddać ich pod nadzór kuratora, skierować rodziców na terapie, ale może zastosować dalej idące konsekwencje jak skierowanie dziecka do placówki sprawującej pieczę nad małoletnimi, a nawet umieścić je w rodzinie zastępczej. Przypadkami, które mogą zostać uznane za zagrażające dobru dziecka są: alkoholizm lub uzależnienie od środków odurzających u któregoś z rodziców, skrajne zaniedbywanie małoletniego, porzucenie dziecka czy przemoc w rodzinie.
Ponadto, trzeba podkreślić, że istnieje możliwość złożenia do sądu wniosku o przywrócenie pełnej władzy rodzicielskiej w przypadku ustania przesłanek z powodu których władza rodzicielska została ograniczona.
Jednakże, należy jednak pamiętać o tym, że ograniczenie władzy rodzicielskiej nie pozbawia rodziców możliwości kontaktu z dzieckiem.
